İşçi Demokrasisi Partisi Tüzüğü
Partinin Adı ve Merkezi
Madde 1: Partinin adı İşçi Demokrasisi Partisi’dir. Kısaltılmış şekli İDP’dir. Parti Genel Merkezi Ankara’dadır.
Partinin Tanımı ve Amblemi
Madde 2: İşçi Demokrasisi Partisi, işçi sınıfının ve emekçi kesimlerin önderliğini kazanmak için mücadele eden devrimci bir partidir.
Madde 3: İşçi Demokrasi Partisi’nin kırmızı zemin üzerine yan yana 3 beyaz kolondan oluşan fabrika simgesine bitişik biçimde siyah renkle partinin kısaltması olan İDP harflerinin yazıldığı, İ harfinin üstünde noktalama işareti yerine siyah renkte bacadan çıkıp sola doğru savrulan duman figürünün yerleştirildiği bir amblemi ve bayrağı vardır.
Amaç ve İlkeler
Madde 4: İDP’nin amacı, burjuva hükümetlere karşı mücadele etmek ve işçi sınıfının iktidarı alması ve üretim araçlarını kamulaştırması yoluyla bir işçi-emekçi hükümeti kurmak, kapitalizmin ilga edilmesi ve sınıfsız ve sömürüsüz bir toplum düzeni olan sosyalizme geçilmesidir.
Kendi özürgütlenmeleri (komiteler, konseyler meclisler) yoluyla örgütlenmiş emekçiler tarafından iktidarın ele geçirilmesi, geçişsel bir rejim olarak İşçi Demokrasisi’ni gündeme getirecektir. Bu, işçi sınıfının ve emekçi kesimlerin ülkenin bütün sorunları hakkında en geniş katılım, örgütlenme ve karar alma özgürlüğüne sahip olması anlamına gelmektedir.
Bu geçişsel rejimin öncelikli hedefi sosyalizmin ulusal ve uluslararası ölçekte bilinçli inşası yolunda ilk adımları atmaktır. Bu, toplumsal sınıfların ortadan kaldırılması ve insanlığın sömürünün ve baskının tüm biçimlerinden kurtarılması için, üretim ve değişim araçları üzerindeki özel mülkiyetin işçi denetimi altında kaldırılmasını gündeme getirir. İşçilerin, gençlerin ve ezilenlerin gündelik ve acil mücadelelerinden hareketle devrimci programı sahiplenmeleri savaşımı, İDP üyelerinin günlük çalışmasına kılavuzluk eder.
Madde 5: İDP, sosyalist devrimin dünya partisinin inşası mücadelesinin aktif bir parçasıdır. Bu mücadele bugün, Dördüncü Enternasyonal’in yeniden inşası için verilen kavgada somutlanmaktadır. Bu nedenle İDP, İşçilerin Uluslararası Birliği – Dördüncü Enternasyonal (UIT-CI)’in bu doğrultuda yürüttüğü mücadeleyi benimser ve bir parçası olduğunu ifade eder.
Örgütsel İlkeler ve İşleyiş
Madde 6: İDP, partinin programını ve tüzüğünü kabul eden, parti birimlerinden birine düzenli olarak katılan ve partinin maddi kaynaklarını destekleyen üyelerden oluşmaktadır.
Madde 7: İDP’nin yapısı ve iç rejimi demokratik merkeziyetçilik ilkeleri ve pratiği tarafından belirlenir. Demokratik merkeziyetçilik, tartışma ve kolektif değerlendirmede en geniş iç demokrasi, eylemde ise en sıkı disiplin anlamına gelir. Demokratik merkeziyetçiliği bürokratik merkeziyetçiliğe dönüştüren Stalinizm’in çarpıtması karşısında, merkeziyetçi ve demokratik rejimin, mücadele edilen kesimin gücüyle ilişkili bir gereklilik olduğunu savunur; ancak bu, hiçbir durumda, önemli sorunlarla ilgili olarak tüm üyelerin özgürce tartışabilmesinin, partinin yönetim organları üzerindeki denetiminin ve parti yönetiminin taban tarafından seçilmesinin yasaklanmasını gündeme getiremez.
Üyelik Şartları, Hakları ve Görevleri
Madde 8: İDP üyeleri, ifade edilen bu ilkeleri ve politik hedefleri kabul eden ve aşağıda belirtilen gereklilikleri yerine getiren yoldaşlardır:
Partinin temel organı olan parti biriminin parçası olmak, birim toplantılarına düzenli katılmak, yerel ve genel düzeydeki parti politikalarını tartışmak, üretilmesine katkı sağlamak, birimde gündeme gelen görevleri oylamak ve yerine getirmek, düzenli aidat ödemek ve parti yayınını satmak ve yaymaktır. Bir üyenin, yaşadığı yerde bir parti birimi olmaması veya başka bir nedenden ötürü herhangi bir birime bağının olmadığı durumlarda, parti üyesi doğrudan Merkez Komitesi’ne veya onun belirlediği bir organa bağlıdır.
Madde 9: Aday üyelik
Her yeni üye 3 ila 6 aylık bir süre için aday üyelik sürecinden geçer. Bu dönemde aday üyeler için şu koşullar geçerlidir:
a) Herhangi bir üyenin gerçekleştirmesi gereken kriterler, aday üyeler için de geçerlidir.
b) Danışma oyu kullanmak
c) Yönetim organlarında yer almamak, kongreler için delege seçilmemek.
d) Aday üyelik döneminin sona ermesiyle, aday üyenin tam üye olabilme kararını, aday üyenin bağlı olduğu parti birimi alır ve bir üst organı bilgilendirir. Emekçiler söz konusu olduğunda, birimin karşı oy kullanmaması halinde, üç ayın ardından aday üye otomatik olarak tam üye konumuna geçer.
e) Diğer örgütlerden kopan kadro düzeyindeki kişilerin veya grupların üyelik talebi, MK’nin onayına sunulur.
Madde 10: Üyelerin hakları şunlardır:
a) Birim ve dahil olunan diğer parti organizmaları ve partinin sunduğu organik kanallar vasıtasıyla (Tartışma bülteni, iç bülten) politik tartışmaya ve partinin yönelişinin değerlendirilmesine katılmak ve bu konulara ilişkin oy kullanmak.
b) Parti Kongresi ve yönetimsel sorumluluklar için seçme ve seçilme hakkı.
c) Kongre dönemlerinde veya MK tarafından belirlenmiş diğer dönemlerde, tutumlarını parti içinde savunmak amacıyla tartışma grupları (eğilim, hizip, vb.) örgütlemek veya var olanlarına katılmak.
Madde 11: Üyelik Başvurusu
Partiye üye olmak isteyenler, ikamet ettiği veya çalıştığı bölgenin parti örgütüne başvurur. Başvuru, ilçe veya il örgütünün olmadığı yerlerde, Genel Merkez’e yapılır.
Üyelik başvuruları kabul edilmeyenler, bildiri tarihinden itibaren 3 ay içinde bir üst organa itiraz edebilirler. Üst organın vereceği karar kesindir.
Madde 12: Üyelikten Ayrılma
Her üye istediği anda parti üyeliğinden ayrılma hakkına sahiptir. Bunun için üye, bağlı bulunduğu parti birimine yazılı bir bildirim sunar. Ayrılma talebinde bulunan kişinin, üzerindeki sorumlulukları, parti varlıklarını ve bulunduğu alandaki faaliyetle ilgili bilgi ve belgeleri partiye devretmesinin ardından üyeliği sonlanır.
Madde 13: Fahri Üyelik
Resmen parti üyesi olmayan fakat parti faaliyetlerine katkıda bulunabilecek kişiler, fahri üye olarak kaydedilebilirler. Fahri üyelerin hakları ve statüleri için MK tarafından gerekli yönetmelikler çıkarılır.
Parti Organları
Madde 14: Partinin yetkili organizmaları şu düzen ve hiyerarşidedirler: Parti Kongresi, Merkez Komite (MK) ve parti birimleri. İşleyişi iyileştirmek için yaratılan diğer tüm organlar (bürolar, komisyonlar ve koordinasyonlar) bu organizmalardan birisine tabidir. Bir birim ile MK dışındaki bir başka organ arasında, kararlar konusunda yaşanacak anlaşmazlıklarda, MK’nin alacağı bir karara dek, birimin kararı geçerli olur. Farklılıkları çözüme bağlayacak son organ, her zaman için Parti Kongresi’dir.
Madde 15: Parti Kongresi (Genel Kongre)
Genel Kongre partinin en yüksek organıdır ve iç demokrasinin en yüksek ifadesidir. Bu nedenle, gerekli gördüğü her konuyu gündemine almak ve karar vermek yetkisine sahiptir. Bununla birlikte, genel norm olarak, Genel Kongre’nin görevleri: programı ve politik yönelişi, tüzüğü ve bu türden dokümanlara ilişkin ek veya değişiklik önerilerini onaylamak, bir önceki kongrede oylanmış yönelişin bilançosunu yapmak, militanların veya parti örgütlerinin yaptıkları başvuruları çözmek, Merkez Komite üyelerini ve yedek üyelerini ve Merkez Disiplin Kurulu (MDK) üyelerini seçmektir.
Tüzükte değişiklik yapma yetkisine yalnızca Parti Kongresi sahiptir. Partiyi feshetme yetkisi de Parti Kongresi’ne aittir. Kongre düzenli olarak üç yılda bir toplanır. Parti, siyasi partiler kanunda veya tüzükte kongre için öngörülen azami üye sayısına (1100) ulaşılamadığı durumlarda delege belirlenmeksizin tüm üyelerin katılımıyla toplanır. Azami üye sayısının aşılması durumunda ise, Merkez Komitesi tarafından hazırlanacak yönetmelikle delegelerin kaç üyeyi temsilen seçileceği belirlenir. Parti Kongresi, ilan edilen toplantı yer ve saatinde delege sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Salt çoğunluk sağlanmazsa, önceden belirlenmiş ikinci bir yer, gün ve saatte bu kez delege çoğunluğu aranmaksızın mevcut delegelerle toplanır. Parti Kongresi için gazete ilanı verilmez.
MK’nin çoğunluğu veya üyelerin yüzde 30’u gerekli gördüğünde Parti Kongresi olağanüstü olarak toplanır.
Madde 16: Olağan Kongre çağrısı MK tarafından Genel Kongre’nin 3 ay öncesinde yapılır. Bu 3 aylık dönem önkongre süreci olarak adlandırılır. Olağanüstü Kongreler de kongreler için öngörülen görevler amacıyla toplanır ve bu kez önkongre süreci daha kısa olabilir.
Kongre’ye yönelik tartışmaların düzenlenebilmesi amacıyla MK, tüm katkılara ve tartışmalara açık İç Bültenler yayımlar.
Madde 17: MK, Genel Kongre’nin ve tüzüğün kurallarına uyulup uyulmadığını denetleyen ve Genel Kongre’ye katılan delegeleri akredite eden bir Kongre Güvence Komisyonu belirler. Kongre’nin meşruiyetine, Güvence Komisyonu’nun verdiği bilgilendirmenin ardından Kongre tarafından karar verilir.
Madde 18: Genel Kongre’de söz ve oy hakkına sahip delegeler, doğrudan bağlı oldukları birimler tarafından seçilir. MK bir delege seçer. MK’nin ve Merkezi Disiplin Kurulu (MDK)’nin, birimler tarafından delege olarak seçilmeyen tüm diğer üyeleri, Kongre’ye söz hakkına sahip olarak fakat oy hakkı olmadan katılırlar. Kongre’ye katılmayan delegenin yerini, birim tarafından seçilen yedek delege veya katılmayan delegenin ardından en çok oyu alan üye alır. MK, faaliyetlerinden veya politik konumlarından dolayı Kongre’de bulunmalarının anlamlı olacağını düşündüğü üyeleri veya sempatizanları yalnızca söz hakkına sahip olarak, davet edebilir. Bu tip davetliler, delege sayısının yüzde 10’undan fazla olamaz.
Parti Konferansı
Madde 19: İki Kongre arasında Parti Konferansları gerçekleştirilebilir. Konferanslar iki türde olabilir;
– Kongrede oylanan politik hat doğrultusunda, taktik ve stratejik sorunları tartışmak için.
– Örgütün değişik kesimlerinin (sendikal, gençlik, kadın…) özgül politikalarını tartışmak için.
Tüm konferanslar belirli özgül konuların tartışılması ve oylanması amacıyla toplanır; bu konular parti bültenleri aracılığıyla tüm örgüte duyurulur. Konferans çağrısı MK tarafından veya üyelerin yüzde 30’u tarafından yapılabilir. Konferans kararları yönelişseldir.
Merkez Komitesi (MK) ve Sekreterlik
Kuruluşu
Madde 20: Merkezi Komitesi, Parti Kongresi tarafından seçilen 15 asil, 2 yedek üyeden oluşur. MK, iki Kongre arası dönemde partinin en yüksek organıdır ve faaliyetleri, Kongre divanının oluşturulması ile birlikte son bulur. MK, periyodik olarak her ay toplanır. Sekreterlik MK toplantılarının çağrıcısı konumundadır. Sekreterlik üyelerinin 1/3’ünün veya MK üyelerinin %30’unun imzasıyla olağanüstü MK toplantısı için çağrı yapılabilir.
Görevleri
Madde 21: MK, partinin merkezi faaliyet ve kampanyalarını ve sekreterliğin görevlerini, Kongre kararlarının uygulanması sürecini tartışır, partiye verilecek yönelişi ve ulusal ve uluslararası politikaları netleştirir. MK aynı zamanda Kongre dönemleri boyunca Kongre Güvence Komisyonu’nun seçilmesinden sorumludur ve Kongre divanının oluşturulmasıyla ilgili öneri yapma hakkına sahiptir. Ayrıca MK, sürdürülen enternasyonalist faaliyetlerin başlıca sorumlusudur.
Sekreterlik ve Sekreterliğin MK İle İlişkileri
Madde 22: MK, gerçekleştirilen Genel Kongre’nin hemen ardından yapacağı ilk toplantıda, bir sekreterlik seçmekle yükümlüdür. Sekreterlik, MK üye sayısının yarısından fazla olamaz. Sekreterlik, MK’nin politik ve örgütsel kararları çerçevesinde, partinin gündelik faaliyetlerini yürütür. Uzman bir işçinin ortalama maaşını baz alarak, profesyonal çalışma yürütecek yoldaşları seçmek ve onlara ödenecek ücreti belirleyecek olan da MK’dir.
MK, Parti merkez yayın organının ve Parti organizmalarında yer alarak yükümlülüklerini yerine getiren tüm üyelere açık olarak yayımlanacak Parti İç Bülteni’nin de temel sorumlusudur. MK bu yayınlar için sekreterliği görevlendirebilir.
MK, gerekli gördüğü her durumda toplantılarına her üyeyi davet edebilir. MK üyelerinden birinin yerinin boşalması durumunda söz konusu konum, Genel Kongre’de seçilmiş olan ilk yedek üye tarafından doldurulacaktır. Tüm sekreterlik üyeleri, MK içinden seçilmiş olmalıdır. MK, sekreterliğin bileşenlerini düzenleme hakkına sahiptir. Sekreterlik MK karşısında sorumludur ve MK uygun gördüğü sorumluluklarından herhangi birini sekreterliğe aktarabilir.
Kadınların partinin tüm organlarındaki söz yetki karar mekanizmalarında daha fazla yer alabilmeleri için parti destekleyici koşullar yaratmakla yükümlüdür.
Genel Başkan
Madde 23: Genel Başkan Kongre’de gizli oyla ve delege tam sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk iki turda çoğunluk sağlanamazsa üçüncü turda en çok oyu alan aday Genel Başkan seçilir.
Genel Başkanlığın boşalması halinde MK içinden bir Genel Başkan vekili seçilir ve 45 gün içinde Olağanüstü Kongre toplanır. Genel Başkan’ın yokluğunda Merkez Komitesi içinden seçilen bir MK üyesi Genel Başkan’a vekalet eder.
Genel Başkan, Kongrenin ve Merkez Komitesi’nin kararları ve yönelişi çerçevesinde, partiyi temsil eder ve partinin sözcülüğünü yapar.
Birimler
Madde 24:
İDP’nin işleyişi parti birimleri üzerinden yükselir. Partinin her üyesi bir birime katılır. Birim en az 3 üyeden oluşur. Birim, partinin tutumlarının belirlenmesinin ve sınıf mücadelesine müdahalesinin esas organıdır. Birimde partinin politik hattı tartışılır ve uygulanır; daha sonra çıkarılacak bilançonun temelini oluşturacak bir çalışma planı hazırlanarak, işyerlerinde, okullarda, üniversitelerde veya faaliyetin gerçekleştirildiği bölgelerde bu hattın uygulanma biçimi belirlenir. Birim aynı zamanda üyelerin formasyon kazandığı temel yapıdır. Birimler düzenli olarak haftalık periyotta toplanır.
Birimler, Parti Kongresi’nin örgütlenme kararları uyarınca, MK kararı veya birimin kendi faaliyetlerini iyileştireceğini düşünmesi halinde bunu MK’ye önermesi yoluyla oluşturulur.
Her birim, bir üst organla iletişim sağlamak için bir yönetim seçer. Birim yönetimi toplantıları örgütlemek ve yönetmekten, partinin politik yönelişinin belirlenmesine yardım etmekten, birimdeki her üyenin yetiştirilmesine katkı sağlamaktan, üst organla bağlantının düzenli bir şekilde kurulmasından ve partinin belirlediği hattan partinin iç yaşamına tüm bilgileri birime ve üst yönetime aktarmaktan sorumludur.
Bölge ve Sektör Komiteleri, Komisyonları
Madde 25: Parti’nin etkin işleyişi için, sıklıkla bölge ya da sektör (işkolu, sendika, kadın, gençlik, vb) komiteleri veya komisyonları gibi ara yapılara ihtiyaç duyulur. Bölge ya da Sektör Komiteleri ve Komisyonları (ulusal, bölgesel, yerel…) parti faaliyetlerini kendi bölgesinde yönetmekle sorumludur.
Bölge ya da sektör komiteleri ve komisyonları gibi ara yapılar, koordinasyon işlevleriyle birlikte, belirlenmiş sınırlar çerçevesinde yönetim işlevlerine sahiptir. Her durumda partinin yetkili bir organına (MK ya da birimler) bağlı olarak hareket ederler.
Merkez Disiplin Kurulu
Madde 26: Merkez Disiplin Kurulu (MDK), Büyük Kongre tarafından gizli oyla seçilen 7 (yedi) asil ve 2 (iki) yedek üyeden oluşur. MDK yapacağı toplantıyla kendi başkanını seçer. Merkez Komitesi tarafından Büyük Kongre’ye önerilen ve Büyük Kongre’de onaylanan Disiplin Yönetmeliği’ne bağlı olarak faaliyetlerini yürütür
Bu kurulun üyeleri MK üyeleri arasından seçilemezler. Ama gerekli gördükleri durumlarda Partiye ait tüm organların toplantılarına eşlik edebilirler. MDK, bizzat kendi değerlendirmesi uyarınca ya da parti organizmalarından ya da üyelerden birinin çağrısıyla harekete geçebilir. Kurul, gündemine aldığı bir sorun ile ilişkili olarak, 60 günü aşmayacak bir biçimde gerekli incelemeleri tamamlayacaktır.
Alınacak karara ilişkin öngörülen sürenin -60 gün- aşılması durumunda, durumu değerlendirmeye alınmış olan üye ya da organ, MK nezdinde hakkını arama şansına sahip olur.
MDK üyeleri yalnızca Genel Kongre’ye karşı sorumludurlar. Üyelerinden birinin görevini yerine getiremediği ya da etik sorunlar ile ilgili olarak bizzat durumu değerlendirilmekte olduğu durumlarda, Kongre’de seçilmiş olan ilk yedek üye, mevcut konuda karara varılana dek ya da görevini yerine getiremeyen üye tekrar sorumluluğunu üstlenene dek onun yerini alacaktır.
Gündeme alınan sorunlarla ilişkili olarak MK tarafından deklare edilen kararlarla ilgili yaşanacak uyuşmazlık durumlarında, kararın düzeltilmesi, değiştirilmesi ya da iptal edilmesini talep edecek üyeler, bu talebi Genel Kongre’ye sunabileceklerdir. Bu durumda karar mercii Kongre olacaktır.
Madde 27: MK, bu ilkeler ışığında, MDK’nın işleyişine ilişkin bir yönetmeliği ve soruşturma usullerini düzenleyen “Parti Disiplin Yönetmeliği” hazırlayarak, kuruluşu takip eden 2 ay içinde ilan etmek ve yürürlüğe sokmakla yükümlüdür.
İl Örgütü
Madde 28: İl Kongresi
İl teşkilatı; İl Kongresi, İl Başkanı, İl Yönetim Kurulu, İl Disiplin Kurulu ve İl Konferansı’ndan oluşur.
İl kongresi, sayısı altı yüzden fazla olmamak üzre, parti tüzüğüne gore ilçe kongrelerince seçilen delegelerden oluşur. Delege sayılarının belirlenmesinde ilçelerin üye oranları dikkate alınır. Bu oranlara ilişkin itirazlar MYK’ya yapılır. Partinin ildeki üye sayısı altı yüzden fazla değilse il kongresi bütün üyelerin katılımıyla toplanır. O ilin partili milletvekilleri ile yönetim ve disiplin kurulları başkan ve üyeleri, il kongresinin tabii üyeleridir. Geçici yönetim kurulu başkan ve üyeleri de kongreye katılma hakkına sahiptirler. Ancak Geçici İl Yönetim Kurulu başkanı ve üyelerinden delege sıfatı olmayanların kongrede oy kullanma hakları yoktur.
İl kongresi iki yılda bir yapılır. Olağan kongreler İl Yönetim Kurulu’nca belirlenen yer, gün ve gündemle toplanır. Nisaplı olarak çağırılan gün, saat ve aynı yerde 2 saat sonra nisapsız olarak kongrenin toplanacağı ilanı birleşik olarak verilebilir. İl Kongreleri’nin gazetede ilanı gerekmez. Gündeme kongre delegelerinin onda birinin yazılı istemi ile madde eklenebilir.
Olağanüstü toplantı il yönetim kurulunun ya da kongre delegelerin en az beşte birinin yazılı istemi ile yapılır. Olağanüstü toplantı;
Merkez organlarının kararları doğrultusunda ildeki parti politikalarının uygulanma yollarını tartışmak,
Yerellik arzeden ve merkezi politiklarla çatışmayan hususlarda parti politikasını belirlemek,
Büyük Kongre ve Büyük Merkezi Konferans delegelerini, İl Başkanı, İl Yönetim Kurulu ve İl Disiplin Kurulu’nu belirlemek,
İl Yönetim Kurulu’nun çalışma raporu, mali rapor ve kesin hesap konusunda karar vermek ve aklamak,
Tahmini bütçeyi onaylamak, amaçlarıyla yapılır.
Madde 29: İl Komitesi
İl Komitesi, İl Kongresi tarafından seçilen İl Başkanı dahil 7 (yedi) üyeden oluşur. İl Komitesi, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile kendi üyeleri görev bölüşümlerini gerçekleştirir. İl Başkanı, İl Komitesi ve İl Disiplin Kurulu, Merkez Komitesi üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun kararı ile görevden alınabilir. Görevden alınmalar veya istifalar nedeniyle boşalan İl Komitesi üyeliklerine Merkez Komitesi tarafından yeni üyeler atanır.
Madde 30: İl Disiplin Kurulu
İl Kongresi tarafından seçilen üç asil ve bir yedek üyeden oluşur. İl Disiplin Kurulu (“İDK”), oy çokluğuyla karar alır.
İl Disiplin Kurulları, partinin il örgütüne kayıtlı bulunan üyeler hakkındaki disiplin soruşturmalarını yürütmeye yetkili makamdır.
İl Başkanı veya İl Yönetim Kurulu disiplin suçu işlediği şüphesi bulunan üyeleri İDK’ya doğrudan sevk edebilir. İDK’nın disiplin suçu işlediği şüphesi bulunan parti üyeleri hakkında re’sen soruşturma yapabilme yetkisi saklıdır.
Merkez yönetim kurulları, parti üyeleri hakkında doğrudan MDK’da soruşturma açtırabileceği gibi İl Disiplin Kurulları’na da bu yönde talimat verebilir. Hakkında doğrudan MDK’da disiplin soruşturması açılan üye, MDK’nın ilk derece soruşturma yapması usulüne tabidir.
İl Disiplin Kurulu’nun soruşturma konusunda verdiği kararlar ilgiliye kararın alınmasından itibaren otuz gün içinde tebliğ edilmelidir. İlgili, hakkında verilen karara, yedi gün içinde itiraz etmezse karar kesinleşir. Süre bakımından eski hale iade yolu açıktır.
İlgilinin itiraza dair hak düşürücü süresi; İl Disiplin Kurulu’na, İl Yönetim Kurulu’na veya İl Başkanı’na sunulmakla kesilir. İl Disiplin Kurulu, itiraz üzerine kararını gözden geçirip değiştirebileceği gibi, doğrudan MDK’ya sevk edebilir. İl Disiplin Kurulu, her halükarda itirazdan sonraki yedi gün içinde harekete geçmelidir. Aksi halde ilgili doğrudan MDK’ya başvurabilir.
İl Disiplin Kurulu, MDK’ya her türlü bilgi ve belgeyi sunmakla mükelleftir.
İlçe Örgütü
Madde 31: İlçe Kongresi
İlçeye bağlı tüm üyeler, İlçe Kongresi’nin doğal üyesidir. İlçede üye sayısının 400’ü aştığı durumda, delegeler, Merkez Komitesi tarafından saptanan usule göre belirlenir. İlçe Komitesi üyeleri, İlçe Kongresi’nin doğal delegeleridir.
İlçe Kongresi; İlçe Başkanı’nı, İlçe Komitesi’ni ve İl Kongresi’ne gönderilecek delegeleri seçer. İlçe Kongresi, İlçe Komitesi’nin belirlediği gün, yer ve gündemle iki yılda bir düzenlenir.
Madde 32: İlçe Komitesi
İlçe Komitesi, İlçe Bakanı dahil 5 asil üye ve 1 yedek üyeden oluşur. İlçe Komitesi, kendi üyeleri arasında gerekli işbölümünü yaparak bir sekreter ve sayman belirler.
Madde 33: Belde Örgütü
İl ve ilçe merkezleri dışında belediye teşkilatı olan yerlerde ilçe başkanlığına bağlı olarak belde örgütleri kurulur. Bir belde örgütü en az üç üyeden oluşur. Yönetiminden İlçe Komitesi sorumludur, ayrıca bir başkan ya da yönetim kurulu bulunmaz. Belde üyeleri bağlı bulundukları ilçe örgütü ve bu ilçe örgütünün bağlı bulunduğu il örgütünün yönetim kurullarında görev alabilir. Belde örgütü herhangi bir resmi defter kaydı tutmaz. Üyelik ve mali işlemlere ait defterler de dahil olmak üzere tüm kayıtlar beldenin bağlı bulunduğu ilçe örgütünün defterlerinde birleşik olarak tutulur.
Parti Temsilciliği
Madde 34: Parti örgütünün henüz bulunmadığı il ve ilçelerde, partiyi tanıtmak ve parti örgütünü kurmak üzere Merkez Komitesi, görevlendireceği bir parti üyesiyle Parti Temsilciliği oluşturabilir. Temsilcilik, bölgede parti örgütünün kurulmasıyla birlikte ortadan kalkar.
Parti Grupları
Madde 35: Kamusal bir görevde (milletvekili vd.) bulunan her parti üyesi, her şeyden önce, partinin temsilcisidir. Bu tip görevde bulunan üyeler zorunlu olarak partinin taban örgütlenmelerinde yer alırlar ve MK’nin sorumluluğu altında, İDP’nin disiplini çerçevesinde hareket ederler. Kamusal bir görevde bulunan her parti üyesinin ne miktar aidat ödeyeceği ve bu suretle toplanan paraların grup faaliyetlerine ve parti merkezine hangi miktarlarda ayrılacağı, Türkiye Büyük Millet Meclisi parti grubu kararıyla belli edilir. Ancak, bu miktarın yıllık tutarı milletvekili ödeneğinin net bir aylık tutarını geçemez. Grubun mevcut olmaması halinde ödenecek aidat, milletvekili ödeneğinin net bir aylık tutarının yarısını geçmemek kaydıyla merkez karar ve yönetim kurulunca tespit edilir.
Madde 36: TBMM Parti Grubu, partili milletvekilleri tarafından oluşturulur. Kongre ve Merkez Komitesi kararları ile parti programı çerçevesinde yasama faaliyetini yürütür. Genel Başkan, TBMM üyesi ise, aynı zamanda Grup Başkanı’dır. Grup iç yönetmeliği, grubun kurulduğunun bildirildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, grubu oluşturan milletvekilleri tarafından hazırlanır. Bu içyönetmeliğin, milletvekillerinin salt çoğunluğu tarafından kabul edilmesi zorunludur. Bu şekilde hazırlanan içyönetmelik, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına gönderilir. Grup içyönetmeliğine, parti tüzük ve programına aykırı hükümler konulamaz.
Madde 37: Belediye Meclisleri ve İl Genel Meclisleri’ndeki partili üyeler kendi aralarında bir grup oluştururlar. Yerel yönetimlerdeki Parti Grupları çalışmalarını, Genel Kongre’de belirlenen yönetmelikler doğrultusunda sürdürür.
Eğilimler ve Hizipler
Madde 38: Parti içerisinde eğilimler ve hizipler türünden farklı düzeylerde oluşumlar inşa edilebilir.
Eğilim: Parti içinde politik bir platform etrafında, politik bir mücadele yürütme hedefiyle hayata geçirilen oluşumlardır. Bir eğilim, partinin izlemekte olduğu politik hattı değiştirmeyi içerebileceği gibi, topyekün bir politik dönüşümü de hedefleyebilir.
Hizip: Bir politik Platform etrafında yalnızca partinin politik hattını değil, ama aynı zamanda söz konusu hattı hayata geçiren önderlik ekibini sorgulayan politik oluşumlardır. Bir hizip, eğer parti tarafından uygun bulunuyorsa bir iç disipline ve yönetim organına sahip olabilir. Öte yandan, bir hizbin hiçbir durumda aidat toplaması ya da partinin dışına dönük ya da parti tarafından tanınmamış içe dönük bir yayın çıkartması düşünülemez. İçe dönük yayın, MK ya da Genel Kongre iznine bağlıdır.
Bu tip oluşumların mensupları, kendilerini açıkça ilan ederler ve MK ve tüm parti üyelerince bilinirler. Öte yandan bu oluşumların, yine MK ve tüm partinin bilgisi dahilinde bir temsilcisi ya da sözcüsü bulunur.
Her üye, politik pozisyonlarından hareketle ve tüm partiye ilan etmek şartıyla bu tip oluşumların kurulması çağrısında bulunabilir. Böylesi oluşumların hayata geçirilebilmesinin baş şartı, toplam militanların %5’inin katılımı ve MK’nin bilgilendirilmiş olmasıdır.
Madde 39: Ön kongre süreci boyunca üyeler, ilgili yönetim organını ve Kongre Güvence Komisyonu’nu bilgilendirmek kaydıyla, kendi aralarında toplantılar yapabilirler, gerekli gördükleri dökümanları hazırlayabilirler, kongre sürecinde kendi pozisyonlarını ifade edebilirler. Söz konusu oluşumlar, partinin organik çerçevesine ve parti tarafından oylanmış faaliyetlere politik pozisyonlarını partinin dışına ilan etmeksizin saygı gösterirler.
Disiplin Hükümleri ve Yaptırımlar
Madde 40: Disiplin hükümleri ve yaptırımlar, organlar açısından partinin güvenliğini tehlikeye düşüren durumlara, proleter etiğini korumayı gerektiren şartlara, demokratik merkeziyetçi işleyişin ilkelerini savunmayı gerekli kılacak etmenlere yönelik partiyi korumayı hedefleyen faktörler olarak değerlendirilmelidir. Aynı zamanda partinin ve üyelerin gelişiminin ve eğitilmesinin de başat bir aracı niteliği taşımalıdırlar.
Madde 41: Disiplin hükümleri ve yaptırımlar her deneyimde, gündeme gelen hatanın boyutuyla doğru orantılı ve yaptırıma tabi tutulacak yoldaşa ilişkin yapıcı, eksikleri ve disiplinsizliği gidermeyi gözetici olmalı, partinin faaliyetinin sürekliliğini ve güvenliğini hedeflemelidir.
Hangi fiillere ne türde ceza uygulanacağı sadece tüzükte belirtilebilir. Disiplin cezaları sırasıyla şunlardır: kurullarınca verilebilecek cezalar, uyarma, kınama, partiden veya gruptan geçici veya kesin olarak çıkarma cezaları.
Bir disiplin suçunun üç sene içerisinde iki defa işlenmesi halinde kurul bir üst cezaya hükmedebilir.
Madde 42: Uyarma veya Kınama Cezasını Gerektiren Disiplin Suçları
Aşağıdaki fiilleri işleyen üye hakkında disiplin kurullarınca, eyleminin niteliğine göre uyarma veya kınama cezasına çarptırılabilir:
i. Parti faaliyeti içinde veya dışında partiye zarar veren tarzda fiiller gerçekleştirmek,
ii. Parti toplantılarına, bir eleştiri hakkı sebebine dayanmaksızın mazeretsiz olarak katılmamayı alışkanlık haline getirmek,
iii. Parti ilkeleriyle bağdaşmayan tutum ve davranışlarda bulunmak.
Madde 43: Parti Üyeliğinden Geçici veya Temelli Çıkarmayı Gerektiren Disiplin Suçları
Aşağıdaki fiilleri işleyen üye hakkında disiplin kurullarınca, eyleminin niteliğine göre üyelikten geçici veya temelli çıkarma kararı verilebilir:
i. Mazur görülebilir bir sebebe dayanmaksızın aidatını üç ay üst üste ödememek,
ii. Mazur görülebilir bir sebebe dayanmaksızın kurul ve organ toplantılarına ardı ardına üç defa katılmamak veya yıl içerisinde bu toplantılara toplam dört defa katılmamak,
iii. Partinin bağlayıcı eylem kararlarına karşı eylem yapmak,
iv. Kamu hizmetleri veya kamu görevlerinde; parti, sendika veya yardımlaşma işlerinde özel çıkar sağlamak,
v. Parti defter ve evraklarında tahrifat yapmak, parti parasını ve malını korumamak,
vi. Kadınlara, çocuklara, yaşlılara ve engellilere karşı her türlü şiddet ve taciz eylemine teşebbüs etmek yahut kişileri bu fiillere teşvik etmek,
vii. Sigortasız işçi istihdam etmek, kanunsuz çalışmaya imkân sağlamak,
viii. İşyerinde sınıf birliği aleyhinde eylemler gerçekleştirmek,
ix. Sendikalaşmayı zaafa uğratacak eylemler örgütlemek,
x. Yabancı düşmanlığı, ırkçılık ve şovenizm gibi uluslararası işçi dayanışması anlayışına yakışmayan fikirlerin parti içinde veya dışında propagandasını yapmak,
xi. Parti üyelerinin parti faaliyetlerine katılmasını engellemek,
xii. Yüz kızartıcı suçlara, insanlığa karşı suçlara veya cinsel suçlara fail, yardım eden veya azmettiren sıfatlarıyla karışmış olmak,
Parti üyeliğinden temelli çıkarma cezası aldığı kesinleşen üyenin, partiyle ilişkisi derhal kesilir ve bu durum ilgili kamu mercilerine bildirilir.
Parti üyeliğinden geçici olarak çıkarma cezası en çok altı ay müddet için verilebilir. Bu süre zarfında askıda kalan üye hiçbir parti faaliyetine katılamaz.
Üyelikten temelli çıkarma ile ilgili hususlarda sadece MDK karar almaya yetkilidir.
Kadınlara yönelik her türlü şiddete (taciz, tecavüz, mobbing vd.) ilişkin vakadakadın üyenin beyanı esastır ve kadın üyenin başvurusunda karşı taraf bunun tersini ispat etmekle yükümlüdür. Kadına yönelik şiddet vakaları ivedilikle sonuçlandırılır ve kadının kimliği ve yaşadıkları isteği dışında parti içinde ve dış kamuoyu ile paylaşılmaz.
Madde 44: Her üye disiplin suçunu gerektiren bir durum karşısında disiplin soruşturması açılmasını talep edebilir. Bu talep yazılı olarak elden yapılır ve üyenin bağlı olduğu örgüt birimi aracılığıyla İl Disiplin Kurulu’na ya da Merkez Disiplin Kurulu’na gönderilir. İl Disiplin Kurulları, üye tam sayısının üçte ikisi ile toplanır ve hazır bulunanların oyçokluğuyla karar verir. İl Disiplin Kurulları Uyarı ve Kınama cezasından daha yukarı ceza veremez. Daha yukarı ceza gerektiren durumlarda konu Merkez Disiplin Kurulu’na taşınır. MDK aynı zamanda İl Disiplin Kurullarının üst itiraz organıdır.
Disiplin Soruşturma Usulü
Madde 45:
a) Parti disiplin kuruluna sevk edilen üye ilgili disiplin kurulunun kesin kararı olmadığı sürece masumdur. Ancak disiplin kurulu gerekli görürse, tedbir niteliğinde olmak üzere, disiplin kuruluna sevk edilen üyeyi parti içindeki görevlerinden derhâl alabilir. Üye, bu tedbir kararının kaldırılmasını sevk edildiği disiplin kurulundan isteyebilir. Bu istek, ilgili disiplin kurulu tarafından 7 gün içinde karara bağlanır. Merkez Disiplin Kurulu’nca hakkında Geçici İhraç cezası verilen üye parti faaliyetine katılamaz ve parti organlarına teklifte bulunamaz. Ancak Geçici İhraç süresince Partinin Programı, Tüzüğü ve parti organlarının bağlayıcı kararlarına uymakla yükümlüdür.
b) Partiden Geçici İhraç ve İhraç için Merkez Disiplin Kurulu’nun üye tamsayısının yarıdan bir fazlasının kararı gereklidir.
c) Disiplin kuruluna sevk edilen üye yazılı savunma hakkına sahiptir. Sevk edilen üyeye savunması için yazılı çağrı yapılır. Bu çağrıya 15 gün içinde yanıt vermeyen üye savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. Kasıtlı suç isnadı ve asılsız tanıklık disiplin suçu olarak değerlendirilir ve bu konuda ilgili disiplin kurulu resen işlem yapar. Disiplin kurulu kararı alınmadan parti içinde ve dışında yazılı veya sözlü görüş açıklanamaz. Kadına yönelik suç iddialarının disiplin kurullarında görüşülmesine öncelik verilir.
Mali Hükümler
Madde 46: İç finans sorunu öncelikle politik bir sorun olarak ele alınmalıdır. Zira bu sorun partinin inşasının ve ayakta kalmasının merkezi önem taşıyan bir boyutunu oluşturur. Parti mali açıdan kendi imkanlarıyla ayakta durur, yani düzenli finansman hiçbir başka aygıta bağımlı olamaz.
Partinin temel mali kaynağı, bizzat üyelerinin ve sempatizanlarının katkıları ve partinin politik faaliyetleriyle elde edilenlere dayanır. Olağan ya da olağanüstü mali kampanyaların gerçekleştirilmesi kararı MK’ye aittir. Mali katkılar, dönemsel olarak belirlenecek bütçe planı üzerinden gerçekleştirilir. Öte yandan bütçe, dönem içerisindeki değerlendirmelere ya da düzeltme ihtiyaçlarına göre gözden geçirilebilir. Bir önceki dönemin mali bilançosu ve partinin dönemsel bütçesi Genel Kongre tarafından onaylanır.
Madde 47: Partinin tüm gelir ve giderleri, Siyasi Partileri Yasası (SPY)’nın ilgili hükümleri ve parti yönetmelikleri çerçevesinde belgelendirilir ve kayıt altına alınır. Parti üyelerinden alınacak giriş aidatının alt sınırı 50 TL (Elli Türk Lirası) üst sınırı 2000 TL (iki bin Türk Lirası)dır. Asgari ücretin altında geliri olan veya işsiz olan üyelerin ödeyeceği aidat miktarı, Genel Kongre’de oylanacak Mali Yönetmelik çerçevesinde belirlenir. Ancak bu durumda da yukarıda belirtilen alt sınırdan daha az olamaz.
Tutulacak Defterler
Madde 48: Her kademedeki parti organları, SPY’de ifade edilen defter ve kayıtları tutmak zorundadır. Bunların nasıl tutulacağı, bu defterler dışında, hangi kurulların hangi defterleri tutacağı, parti yönetmeliğiyle ayrıntılı olarak düzenlenir.
Parti Yayını
Madde 49: Parti yayını, Partinin en temel örgütlenme, propaganda ve politik ajitasyon aracıdır. Parti yayını, politikayı ulusal ölçekte birleştirir, merkezi politik kampanyaları tanımlar ve parti sonuç olarak politikasını yayını aracılığıyla bütünleştirir.
Madde 50: Parti politikasının canlı bir aracına dönüşebilmesi için parti yayınının, parti faaliyetinin en yüksek düzeydeki örgütleyicisi olarak tüm organlarca tartışılması gereklidir. Aynı şekilde yayın faaliyetine en geniş düzeyde katılımın sağlanması hedeflenir.
Formasyon
Madde 51: MK, tüm parti üyelerinin politik eğitimini garanti altına almakla yükümlüdür. Bu nedenle MK yaz okulları, kurslar ve seminerler organize ederek gerekli koşulları hazırlar.
Siyasi Partiler Yasası ve Diğer Yasalar
Madde 52: Parti Tüzüğü’nde hüküm bulunmayan hallerde SPY ve siyasi partilerle ilgili diğer yasal düzenlemeler dikkate alınır. SPY ve diğer yasalar tarafından tanınan hak ve yetkiler ilgili kurullarca kullanılır.